M09-1 Casestudy Kortendijk Roosendaal

1 - Wijkbeschrijving

De wijk Kortendijk is gelegen in de gemeente Roosendaal en bestaat uit vier buurten: Kortendijk A, Kortendijk C, Kortendijk L en Landerije.

1.1 Inleiding

Het is de grootste wijk in Roosendaal met het grootste aantal inwoners, 11.500 inwoners. De wijk is vanaf de jaren zeventig in ontwikkeling gebracht. De onoverzichtelijke ruimtelijke structuur, zogenaamde bloemkoolwijk, was in die tijd in zwang. De bouw van de woningen in de buurten A en C is grotendeels gestart in de jaren ‘70. De aanleg van buurt L is gestart de jaren ‘80. De Landerije is de jongste buurt met woningen gebouwd na 1990. Het merendeel van de woningen zijn eengezinswoningen. De wijk is gelegen aan de oostrand van Roosendaal en grenst aan aan het buitengebied.

De snelweg A58 vormt een barrière tussen het centrum van Roosendaal en de wijk. De wijk is per auto goed bereikbaar. Vanaf het centrum functioneert het historisch bebouwingslint (buurtschap Kortendijk) een belangrijke verbinding voor het langzaam verkeer. Deze weg is herkenbaar in de ruimtelijke structuur en vormt via het AB-pad de verbinding met het Dijkcentrum. Het Dijkcentrum is het centraal gelegen winkelcentrum, waar twee supermarkten, een aantal winkels en horeca is gevestigd. Het winkelcentrum heeft momenteel te kampen met leegstand. In de nabijheid van het Dijkcentrum is het wijkcentrum ’t Dijksteeke, een huisartsenpraktijk en twee basisscholen (De Cortendijck en De Klimroos) gelegen. scholen De Saffier en De Klaverweide liggen verspreid in de wijk.

Kenmerkend voor de wijk is de groenstructuur. Het Burgemeester Godwaldtpark heeft als groenvoorziening een belangrijke betekenis, maar door de decentrale ligging aan de noordwestrand van de wijk functioneert het park niet als wijkpark. De Dijkwetering maakt deel uit van water- en groenstructuur in de wijk en verbindt het park in noord-zuidrichting met het buitengebied. Door het ontbreken van wandel- en fietsroutes en de ligging langs achterkanten van woningen is begrenzing van de Dijkwetering als openbare ruimte niet herkenbaar. Minder dominant maar wel duidelijk herkenbaar in de groenstructuur van de wijk zijn het AB-pad en BC-pad. Deze groenstructuur is deels beplant met laanbomen en onderbeplanting. De paden vormen in oost-westrichting de langzaam verkeerverbinding voor de fietser en de voetganger tussen het centrum en het Dijkcentrum en sluiten aan op de Dijkwetering. Aan het AB-pad is een trapveld en ontmoetingsplek voor de kinderen in de wijk.

Door de kenmerkende ruimtelijke opzet van de (bloemkool)wijk uit de jaren ‘ 70 met veelal achterkantsituaties langs de randen, de verkeersstructuur en de groen- en waterstructuur deelt de wijk in verschillende buurten op. Door deze ruimtelijke opzet en het aantal inwoners van 11.500 is er geen sprake van één wijk, maar meerdere buurten.

2 - Netwerken en partijen

2.1 Inleiding

De wijk Kortendijk is een sociale wijk met een netwerk waarin bewoners, gemeente en organisaties op verschillende manieren met elkaar samenwerken. Het actorennetwerk brengt voor de wijk Kortendijk de netwerken in beeld welke organisaties er in de wijk actief zijn. Met een aantal actoren is door middel van interviews gekeken wat hun rol in de wijk is en in hoeverre zij ook betrokken zijn bij de andere organisaties in de wijk. In de beschrijving zijn de belangrijkste opgaven die uit de gesprekken naar voren zijn gekomen kort benoemd.

2.2 Wijkbewoners

Bewonersplatform Kortendijk

In 2006 is het Bewonersplatform Kortendijk opgericht en is een convenant tussen gemeente en het bewonersplatform afgesloten. Het platform vormt de spil in de wijk en heeft als belangrijkste doelstelling het bevorderen van de leefbaarheid in de wijk door een gebiedsgerichte aanpak, gebaseerd op een samenwerking tussen gemeentelijke en andere overheidsinstellingen, particuliere organisaties en bewoners. Het bewonersplatform heeft een adviserende rol naar de gemeente over de leefbaarheid in de wijk en fungeert als aanspreekpunt voor de bewoners. Zij geven de gemeente gevraagd en ongevraagd advies ten aanzien van bestaande en/of toekomstige (beleidsmatige) onderwerpen die betrekking hebben op leefbaarheid. In het convenant is bepaald dat zij een afspiegeling vormen van de bevolkingssamenstelling in de wijk, minimaal vier leden hebben, (interactief) communiceren met bewoners over de onderwerpen, eenmaal per jaar een openbare bijeenkomst organiseren en er bestuurlijk en ambtelijk overleg plaats vindt tussen gemeente en het bestuur.

Het bewonersplatform Kortendijk heeft een vast bestuur, bestaande uit een voorzitter, vicevoorzitter, penningmeester, notulist en secretaris. Daarnaast heeft zij een schil van leden om zich heen die zich voor specifieke thema’s en sleutelprojecten inzetten. In Kortendijk zijn vijf sleutelprojecten benoemd:

1. De sociale kracht van de wijk (o.a. sociaal en fysiek inpassen van de moskee en buurtontmoetingsplaats);

2. Investeer in blijvend sterke voorzieningen in de wijk (vitaal Dijkcentrum en wijkcentrum ’t Dijksteeke);

3. Zet in op verkeersveiligheid;

4. Zet in op versterking van groen- en grijsstructuur;

5. Geleidelijke transformatie van woningvoorraad (ouderen in de wijk en ruimte voor starters).

De formele opzet van het bewonersplatform en de grootte van de wijk heeft als resultaat dat het platform niet overal in de wijk duidelijk zichtbaar is.

Naast het convenant tussen gemeente en het bewonersplatform wordt in Kortendijk samengewerkt met woningbouwcorporatie AlleeWonen, welzijnsorganisatie Traverse en de politie. Het bewonersplatform organiseert jaarlijks acht tot tien openbare vergaderingen voor bewoners en ondernemers in de wijk, (waarbij de eerder genoemde organisaties ook aanwezig zijn). De organisaties houden maandelijks een wijktafel, waarin bewoners een gesprek kunnen hebben over veiligheid, leefbaarheid en/of welzijn in de wijk. De politie heeft in de vorm van een wijkagent een direct aanspreekpunt in de wijk.

Het bewonersplatform Kortendijk wordt op twee manieren financieel ondersteunt door de gemeente. Er is organisatiebudget voor vergaderfaciliteiten, huur accommodaties, abonnementen en communicatie, o.a. De Dijkkrant. De Dijkkrant verschijnt drie keer per jaar. Het voortbestaan van de Dijkkrant staat vanwege de hoge drukkosten en de zoektocht naar een nieuwe eindredacteur onder druk. De inzet van Social Media (Twitter, Facebook of website) biedt mogelijk een oplossing.

Voor de wijk worden ‘vouchers’ ingezet. Het bewonersplatform krijgt van de gemeente jaarlijks ter waarde van € 2.500,- aan vouchers, waarmee ze initiatieven kan financieren. Bewoners en verenigingen kunnen per initiatief maximaal € 500,- aanvragen, waarbij een koppeling moet zijn met sleutelproject zoals beschreven in het wijkperspectief.

Het bewonersplatform heeft door deze manier van samenwerken verschillende projecten gerealiseerd, zoals het oprichten van buurtpreventieteams, de Dijkkrant, het boek ‘Dwalen door de dijken’, onderhoud /beheer openbare ruimte (inrichting speelruimte) en de aanleg van de jeu de boulebaan bij ’t Dijksteeke. Naast het bewonersplatform zijn er organisaties in de wijk actief, waaronder Dijkpop Roosendaal en Stichting Desdia. In afstemming met het bewonersplatform organiseren zij evenementen voor de wijk. Tenslotte zijn er nog individueel betrokken bewoners die los van het bewonersplatform opereren, zoals een hondenuitlaatgroep, supporter van schoon en een criminele speurtocht. Ondernemers in het Dijkcentrum hebben zich verenigd in een ondernemersvereniging.

Wijkcentrum ‘t Dijksteeke

In 2001 is het wijkcentrum ’t Dijksteeke heropend, nadat het in 1995 is afgebrand. Het wijkcentrum is centraal gelegen in de wijk, nabij het Dijkcentrum. Het wijkcentrum wordt door bewoners gerund en voorziet in verschillende ruimtes, waaronder een grote zaal, 5 kleinere zalen en een barruimte. Deze ruimtes en zalen worden verhuurd. Verschillende verenigingen organiseren hier hun activiteiten, waaronder koersbal, biljarten, zang – en gitaarles, yoga, tai-chi, schilderen, rikken, bridgen en bingo. Voorheen werden er in het wijkcentrum door de jeugdwerker van de gemeente activiteiten voor jongeren georganiseerd, maar door bezuinigingen zijn deze activiteiten gestopt. Elke 1e woensdag van de maand is het overleg met de wijktafel en vergadert het bewonersplatform in het ’t Dijksteeke. Ook houdt Traverse iedere donderdag een spreekuur.

2.3 Overheid

Gemeente Roosendaal past het zogenaamde ‘Wijkgericht werken’ toe, waarin ze samen met partnerorganisaties, instellingen, bewoners en andere partijen samenwerken aan projecten die het beste op wijkniveau kunnen worden uitgevoerd. Bewoners worden gevraagd zelf actief zaken te regelen en een steentje bij te dragen. Op deze manier krijgen zij meer zeggenschap over inrichting, beheer en onderhoud van hun openbare ruimte en over welzijnsactiviteiten. Deze manier van samenwerken heeft geresulteerd in een wijkperspectief waarin de sleutelprojecten (concrete acties en activiteiten) benoemd zijn. Jaarlijks worden de sleutelprojecten in het wijkactieplan geactualiseerd. Naast inhoud van het sleutelproject wordt de trekker, de betrokken partijen/organisaties en deelprojecten beschreven.

De gemeente stelt een wijkmanager ter beschikking. De wijkmanager onderhoudt de netwerken van professionals, vrijwilligersorganisaties en individuele bewoners. De wijkmanager is het eerste aanspreekpunt, aanjager en regisseur en geeft kaders en grenzen aan. In Kortendijk is Leendert van der Wiel wijkmanager, hij heeft daarnaast de wijken Kalsdonk en Kroeven onder zijn hoede. De wijkmanager legt afhankelijk van de vraag het contact met collega-ambtenaren.

Ten slotte ondersteunt de gemeente het bewonersplatform door het toekennen van subsidie voor de organisatie, het organiseren van activiteiten en het (interactief) communiceren met bewoners.

2.4 Maatschappelijk

Woningbouwcorporatie AlleeWonen

Woningbouwcorporatie AlleeWonen heeft bijna 1100 huurwoningen in Kortendijk in beheer (24% van totale woningaanbod). Het merendeel betreft rijwoningen die zijn gebouwd in jaren ’70 en ’80. Appartementen, nultredewoningen en woningen dicht op elkaar zijn beperkt aanwezig. Bewoners zijn tevreden over huurwoningen, maar geven aan dat woningen minder geschikt zijn wanneer mensen slecht ter been worden. AlleeWonen heeft samen met stichting Groenhuysen fase 1 van het woonzorgcomplex Bloemschevaert ontwikkeld. Fase 2 bestaat uit de sloop van aanleunwoningen en vervangende nieuwbouw in de vorm van 100 zorgappartementen. Deze tweede fase is voorlopig uitgesteld omdat er momenteel geen vraag is naar woningen met maandlasten van circa € 700,-. Naast de verhuur van woningen werkt AlleeWonen met partijen in de wijk samen om vroegtijdig zorgvragen te signaleren, dit doet ze onder andere door aan te schuiven bij de bijeenkomsten van het bewonersplatform en de wijktafel in Kortendijk.

Stichting Groenhuysen

Stichting Groenhuysen verleent als zorginstelling met het recent opgeleverde complex Bloemschevaert (fase 1) de zorg in de wijk. Het complex omvat 87 appartementen voor mensen met een zorgindicatie en 57 plaatsen voor mensen met een verpleegindicatie. Het complex beschikt over een gaarkeuken die ook toegankelijk is voor mensen buiten het complex. Daarnaast bieden zij producten en diensten aan huis aan om mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen. Thuiszorg West-Brabant levert ook zorg aan huis in de wijk.

S&L zorg Sterrebos

Zorglocatie S&L zorg Sterrebos bestaat uit 20 woningen, waaronder enkele appartementen. Er wonen circa 130 cliënten. De locatie wordt omgeven door groen en door de ruimtelijke opzet is de locatie naar binnen gekeerd, hierdoor nodigt het mensen uit de omgeving ook niet uit om de locatie te bezoeken. De locatie heeft een dokter, fysiotherapeut en logopedist en heeft een ontmoetingscentrum, een zwembad en diverse sportfaciliteiten. Recentelijk zijn de gebouwen (woongroepen) verbouwd. Op de locatie zelf verblijven de cliënten met een zwaardere indicatie (WLZ/AWBZ zwaardere zorg), zij wonen in groepsverband van 6 tot 8 mensen met begeleiding.

Het beleid van SenL zorg is gericht op de zorg voor de cliënten. Het betrekken van de directe omgeving is vooralsnog niet het uitgangspunt. De cliënten verblijven grotendeels op de locatie. Mogelijkheden om de wijk in te gaan (wandelen/centrum) zijn er nauwelijks door de beperkte beschikbare tijd van de begeleiding. Naast vaste medewerkers maken ze ook veel gebruik van vrijwilligers (met name familie), hiervoor is ook een coördinatiepunt. SenL Zorg denkt na hoe de locatie zich meer naar buiten kan richten. De voorzieningen (dagbestedingsruimte, een ontmoetingscentrum en een zwembad) op het terrein zijn niet continue in gebruik en kunnen mogelijk ook door andere partijen/bewoners gebruikt worden. Daarnaast staan ze open voor bezoekers (als afleiding van de cliënten). Er is een centrale keuken op het terrein en een filmzaal.

Welzijnsorganisatie Traverse

Traverse is een maatschappelijk ondernemer in Westelijk Noord-Brabant en Zeeland en werkt vanuit 14 locaties, waaronder Roosendaal. Traverse streeft naar een gezond sociaal klimaat in de samenleving. Met hun activiteiten en diensten dragen ze bij aan het verbeteren van de participatie van (kwetsbare) individuen en (kwetsbare) groepen in de samenleving.

Traverse probeert:

• de leefbaarheid van de lokale samenleving te bevorderen;

• sociaal isolement en achterstandssituaties te voorkomen;

• sociale integratie en participatie aan te moedigen;

• afnemende stuurkracht te signaleren op grond van sociale analyses van de lokale samenleving;

• deze signalen aan de orde te stellen met samenwerkingspartners en de lokale politiek.

Traverse heeft voor aantal wijken in Roosendaal welzijnswerkers aangesteld. De welzijnswerkers vormen samen met maatschappelijk werk, de gemeente en de woningcorporatie een wijkteam. Het wijkteam is het eerste aanspreekpunt voor alle bewoners en werkt vanuit een centrale plek. In de wijk Kortendijk is een welzijnswerker die spreekuur houdt in ’t Dijksteeke, is aangesloten bij de wijktafel (het wijkteam) en schuift bij de bijeenkomsten aan van het bewonersplatform.

Basisonderwijs

In de wijk Kortendijk bevinden zich nog 4 basisscholen: De Cortendijck, De Saffier, De Klaverweide en De Klimroos. De Klimroos is een openbare school. De overige scholen in de wijk maken onderdeel van het KPO Roosendaal. Zij verzorgt het onderwijs op 21 scholen in Roosendaal en de dorpen in de gemeente Roosendaal. Op dit moment is De Klimroos de grootste school in de wijk met 531 leerlingen. Op dit moment heeft de school te weinig lokalen en maakt ze gebruik van leegstaande lokalen in De Cortendijck. Het aantal leerlingen zal de komende jaren toenemen. De Klaverweide heeft op dit moment 277 leerlingen en biedt voornamelijk onderwijs aan de jongste woonbuurt in Kortendijk, De Landerije. Naar verwachting zal op deze school het aantal leerlingen de komende jaren afnemen. Op De Saffier zitten 147 leerlingen en ook op deze school is de verwachting dat het aantal leerlingen zal afnemen. De kleinste school in de wijk is de De Cortendijck met 86 leerlingen, ook hier geldt dat het aantal leerlingen zal afnemen. De kwaliteit van het onderwijs bepaalt het aantal leerlingen. Een algemene trend is dat het katholieke onderwijs de afgelopen jaar steeds minder populair is en de openbare scholen juist leerlingen aantrekken.

Het onderwijs zal zich in de toekomst niet alleen richten op het aanbieden van basisonderwijs in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar, maar zich ook focussen op het peuteronderwijs van 2 tot 4 jaar in combinatie met het aanbieden van voor- en naschoolse opvang. Voor Kortendijk geldt dat het per saldo het aantal leerlingen zal afnemen. Gelet op deze terugloop van het aantal leerlingen en de onderhoudsstaat van de 4 scholen in de wijk zijn 1 of 2 kindcentra met het onderwijs (2 t/m 12 jaar) en kinderopvang onder één dak denkbaar. De komst van het passend onderwijs, wat betekent dat kinderen zo veel mogelijk in het reguliere onderwijs les volgen, vergt aandacht.

Middelbaar onderwijs JTC

Het JTC (Jan Tinbergen College) is een school met VMBO, HAVO en VWO, heeft 1400 leerlingen (MAVO en verwacht komend schooljaar een toename. De school is openbaar en heeft een eigen bestuur. De school heeft een bovenlokale functie en trekt leerlingen uit de stad en de omliggende dorpen. De relatie met specifiek de wijk Kortendijk is er niet direct. De voorzieningen in de wijk liggen, maar ook het centrum van Roosendaal liggen op een zodanige afstand (en pauze te kort) dat het niet beloopbaar is voor de scholieren. In het begin werd gevreesd voor overlast bij de MacDonalds, maar hier is geen sprake van. Om overlast in Kortendijk te voorkomen is het AB-pad deels verlegd, zodat schoolgaande jeugd niet door de wijk Kortendijk hoeft te fietsen.

De nieuwbouw van het JTC maakt onderdeel uit van het ooit bedachte plan voor het Zuidoostkwartier, een locatie waar naast de school ook appartementen en een bedrijf/kantoorverzamelgebouw zou komen. Mede door de crisis zijn deze plannen stopgezet. AlleeWonen is eigenaar van de grond. Op dit moment is 2/3 deel van het gebied braakliggend terrein. De verwachting is dat de komende jaren ook geen verdere ontwikkeling zal plaatsvinden. Het JTC zou graag het aantal lokalen willen uitbreiden. Op dit moment zit MAVO 3 en 4 in verouderd schoolgebouw. Wens is om dit op termijn te clusteren op huidige locatie. Nieuwbouw is op dit moment niet aan de orde omdat gemeente Roosendaal ook andere scholen moet herhuisvesten.

De school verhuurt na schooltijd en in het weekend ook ruimtes aan nonprofit-organisatie. De school beschikt over toneelruimte/muzieklokaal. Leerlingen werken in 2 jaar in het project “On Stage” aan hun eigen voorstelling en voeren dit ook op. Hiervoor huren zij docenten van Hofpleintheater in. Hofpleintheater maakt op zaterdag gebruik van ruimte binnen JTC. Daarnaast huurt ook schaakvereniging De Pion ruimte. Geschakeld aan de nieuwbouw zit het sportcomplex (2 lagen) In de Roos. Dit gebouw, eigendom van de gemeente, beschikt over 5 zalen, waarvan het JTC er overdag 3,5 zaal van in gebruik heeft. Het beheer is in handen van Optisport. De locatie is als sportlocatie bedoeld voor Roosendaal (bovenlokaal). Voor buitensporten wijkt de school uit naar de sportvelden van VV Alliance en het Godwaltpark voor duurlopen. JTC zou graag een brugverbinding realiseren naar het park, zodat de bereikbaarheid wordt verbeterd.

Kober kinderdagopvang

Kober kinderopvang, gelegen in de wijk Langdonk, biedt kinderopvang aan voor kinderen in de leeftijd van 0 t/m 4 jaar. Voorheen was de locatie gevestigd op het terrein van S&L zorg Sterrenbos, maar deze is door het teruglopend aantal kinderen gesloten. In de wijk is een aantal gastouders die onder de voorwaarden van Kober opvang aanbieden. Daarnaast biedt Kober op de basisscholen De Cortendijck, De Klaverweide en De Klimroos op school naschoolse opvang aan. Kober kinderopvang zou graag bij de zoektocht naar de toekomst van het basisonderwijs met mogelijk het oprichten van een 1 of 2 kindcentra als gesprekspartner betrokken worden.

3 - Proces

3.1 Procesbeschrijving

Onderstaande procesbeschrijving is gebaseerd op de geplande aanpak conform het onderzoeksvoorstel BLW. Het proces verliep, in ieder van de drie wijken anders. De proceslijn is beschreven volgens het werkelijk bewandelde pad in Kortendijk. Gedurende het traject hebben we ervaren dat de dynamiek in de wijk steeds anders was. Kortendijk beschikt over een goed georganiseerd bewonersplatform en een wijkmanager met de nodige contacten in de wijk en naar zijn achterban. Dit betekende voor Kortendijk dat het actorennetwerk als snel in beeld kwam en interviews met bewoners en organisaties georganiseerd konden worden.

Voorbereiding

In Kortendijk is gestart met een kick-off van het onderzoek door aan te sluiten bij een openbare bijeenkomst van het bewonersplatform. Naast een toelichting op de onderzoeksopzet door Nieuwbruut/NHTV werd duidelijk met welke opgaven het bewonersplatform zich bezighoudt. In een vergelijkbare sessie is de opzet besproken met gemeente Roosendaal, waaronder de wijkmanager voor Kortendijk met als resultaat een overzicht van best-practises, een overzicht met projecten die in samenwerking met bewoners, organisaties en gemeente tot stand is gekomen. Vervolgens is de wijk geinventariseerd en geanalyseerd op tal van gebieden, zoals ruimtelijk, functioneel, historisch en sociaal. Aan de hand van data-analyse, interviews met stakeholders (o.a. corporaties, zorginstellingen) leverde de informatie op, die de basis vormde voor de buurtmilieukaart en structuurkaart voor ‘De Toekomstbestendige Stad’.

Het beschrijven van de formele netwerken in Kortendijk was mogelijk omdat deze een meer open(baar) en representatief karakter hadden (gemeente, woningcorporaties). Informatie hierover was ook vaak zodanig vastgelegd, dat die eenvoudiger te achterhalen was. Informatie over de informele netwerken was lastiger te achterhalen. Door middel van interviews met organisaties (o.a. zorginstellingen en scholen) en betrokken bewoners is in de wijk is het informele netwerk in beeld gebracht. Een volledig en correct beeld van de informele sociale netwerken bleek een onrealistische opgave te zijn. De Actorenkaart geeft een momentopname van organisaties en bewoners, de meer formele structuren in de wijk, en wie daar bij betrokken is.

Bepalen behoeftenpatronen

Literatuurstudie, data-analyse en interviews met organisaties en bewoners in de wijk gaven inzicht in de opgaven waar de wijk voor staat. Ondersteunend hierbij waren de resultaten van het onderzoek ‘Bewoners maken hun wijk gewoon leefbaar’ voor zover op dat moment beschikbaar.

Om een beeld te krijgen van wat Kortendijk in de komende jaren te wachten kan staan, hebben we met algemene toekomstscenario’s gewerkt. Deze zijn daarna vertaald naar Kortendijk. Door deze algemene trends en behoeftepatronen te koppelen aan de fysieke deelgebieden (woonmilieus), konden wij mogelijke kansen en knelpunten signaleren. Deze bevindingen werden besproken met personen en partijen die wij in het kader van het onderzoek hebben leren kennen. De bevindingen en adviezen uit deze workshops leidden uiteindelijk tot de strategische kaarten. Samen met een korte rapportage hebben wij deze verwerkt tot een publicatie.

Kennisdeling

Gedurende het traject werden project-meetings met het samenwerkingsverband georganiseerd voor het delen van de opgedane kennis. Ook presentaties voor andere wijken in deelnemende/andere steden in Noord-Brabant en workshop met stakeholders en alle deelnemende wijken (NWDC, werkconferentie Nieuwe Wijk- en DorpsCulturen, in Breda-Noord) speelden een belangrijke rol.

Bouwstenen

Tijdens het onderzoekstraject is begonnen van het opzetten van een digitaal platform voor uitwisseling van bouwstenen en het vullen daarvan. Literatuurstudie (internet) vormde de basis voor het verzamelen van bouwstenen van externe stakeholders. Ook de resultaten van het onderzoek “Bewoners maken hun wijk gewoon leefbaar” leidde ons naar nieuwe bouwstenen, opgezet door ondernemende burgers. De werkconferentie met Brabantse steden, stakeholders, bewoners en ondernemers uit de wijken (NWDC) was een moment waar veel kennis werd opgedaan en gedeeld over bouwstenen, en waar de bouwstenen op hun toepasbaarheid werden getoetst. De lokale bouwstenen zijn vervolgens naar generiek toepasbare vertaald, wanneer mogelijk.

In een deelonderzoek is een aantal digitale (buurt-)platforms met elkaar vergeleken. Het concept Mijn Buurtje, een digitaal buurtplatform als afspiegeling van de wijk, bood de meeste aanknopingspunten om mee aan de slag te gaan in de wijken. Het doel was te komen tot een functionerend platform in alle drie de wijken. Voldoende draagvlak in de wijk en potentiële wijkverbinders werd als voorwaarde gesteld. In Kortendijk zijn er twee sessies georganiseerd waarin het concept Mijn Buurtje is toegelicht en gezocht is naar wijkverbinders, de mensen die de verbindende schakel zijn in de netwerken van de wijk. Interesse voor het oprichten van een digitaal platform was aanwezig, maar door de beperkte looptijd van het onderzoek bleek was het lastig om het draagvlak te creëren en de benodigde financiële middelen te vinden. De interesse om vanuit bewoners, een vertegenwoordiging van het bewonersplatform en organisaties in de wijk zoals de moskee en Traverse is er voor het oprichten van een (vergelijkbaar) digitaal (buurt-)platform, maar heeft gedurende het onderzoekstraject niet tot een resultaat geleid. Wel hebben de beide bijeenkomsten geleid dat bewoners en organisaties bij elkaar zijn gebracht en concreet met opgaven aan de slag zijn gegaan, waaronder het opknappen van het Godwaldtpark.

Rapportage per wijk

Er is een projectboek samengesteld met de beschreven aanpak en bouwstenen. Een projectwebsite zorgt voor het delen van de kennis en de toepassing van de door ons voorgestelde methodiek. Digitale kennisdeling vindt plaats op het forum op de website(s) Publiciteit werd gevonden door persberichten en sociale media. Ook zijn diverse aan het onderzoek gerelateerde publicaties verzorgd, internationale workshops geleid en lezingen gegeven.

3.2 Opgaven

Uit de interviews en analyses uit de inventarisatiefase zijn kansen en knelpunten naar voren gekomen. Deze laten zich vertalen in opgaven en die worden hier beschreven. Op dit moment zijn er tal van opgaven in de wijk die reeds zijn opgepakt, waaronder:

• De Dijkkrant;

• Buurtpreventieteams in verschillende buurten in de wijk;

• Herinrichten openbare ruimte Dijkcentrum;

• Eetmogelijkheden Bloemschevaert wijkbewoners;

• Organiseren activiteiten voor de jeugd door moskee;

• Samenwerking basisonderwijs en kinderopvang/BSO;

• Buitenspeeldag DesDia;

• Dijkpop;

• Wijktafel;

• Spreekuur in ’t Dijksteeke;

• City mountainbike.

Daarnaast hebben sessies en interviews geleid tot opgaven waar bewoners, maar ook organisaties in de wijk graag mee aan de slag gaan:

• Herinrichting Godwaldtpark met gebruikers;

• Opzetten 1 of 2 Kindcentra in de wijk;

• Moestuin in de wijk in combinatie met vergroenen schoolplein;

• Hergebruik leegstaande lokalen basisschool De Cortendijck;

• Medegebruik functies terrein Sterrebos;

• Invulling leegstaande gebouwen terrein Sterrebos.

Actorennetwerk

Voor de wijk Kortendijk is een actorennetwerk samengesteld waarin bewoners, gemeente en organisaties op verschillende manieren met elkaar zijn verbonden. Zo is eenvoudig in beeld gebracht hoe de wijk functioneert, wie er met welke taken een ander kan helpen, wie er actief zijn, wat er allemaal speelt, etc. Op deze manier heeft het projectteam inzicht gekregen in de wijk en haar sleutelfiguren, maar ook fungeert het netwerk als hulpmiddel voor de wijk zelf. Het is bedoeld als een groeiend en levend model wat iedereen in principe zou moeten kunnen aanvullen. Op die manier kunnen mensen zichzelf of een sleutelfiguur die zij kennen onderdeel laten zijn van het platform.

5 - Conclusies/Bevindingen

Kortendijk is een wijk, waar met het oprichten van het Bewonersplatform Kortendijk de afgelopen jaren een groot aantal initiatieven tot goede resultaten heeft geleid. Het aanstellen van een wijkmanager heeft hier aan bijgedragen. De wijkmanager is voor het bewonersplatform en de bewoners het directe aanspreekpunt en zorgt dat de vragen/initiatieven door de juiste ambtenaren gezamenlijk wordt opgepakt. Uit gesprekken met bewoners is naar voren gekomen dat niet iedereen bekend is met het bewonersplatform en de activiteiten waar ze zich mee bezig houden. Kortendijk is qua omvang een grote wijk en door de ruimtelijke opzet wordt de wijk opgedeeld in meerdere buurten, wat geen positieve bijdrage levert aan het buurtgevoel in de wijk.

Communicatie vanuit het bewonersplatform vindt vooralsnog alleen plaats via het wijkblad de Dijkkrant. Deze krant wordt slechts door een aantal mensen gelezen en verschijnt een beperkt aantal keren, waardoor informatie over de wijk achterhaald is. Nieuwe en andere manieren van communiceren is een wens van het bewonersplatform, maar de financiële middelen en kennis ontbreken om een digitaal platform op te tuigen.

Uit het onderzoek is gebleken dat er in de wijk veel organisatie actief zijn, maar dat ze onvoldoende van elkaars activiteiten op de hoogte zijn. Er liggen kansen om dit slimmer en (noodgedwongen) efficiënter te organiseren. Vanuit de verschillende organisaties is er behoefte om elkaar beter te kunnen vinden en te weten wat er wordt georganiseerd. Niet elke organisatie heeft een eigen website nodig om activiteiten naar buiten te brengen. Daarnaast blijkt dat bewoners niet met elke organisatie in de wijk bekend zijn. De wens voor een gezamenlijk platform of website, waarin activiteiten en contactgegevens gebundeld worden en specifiek voor de buurt , worden door de organisaties en bewoners onderschreven.

De belangrijkste opgaven waar de wijk de komende jaren volgens de buurtprognoses en woonmilieus voor komt te staan is de verouderde groenstructuur en het eenzijdige woningaanbod. Het merendeel van de woningen zijn eengezinswoningen. Door de vergrijzing is het voor ouderen lastig om in de wijk te blijven wonen. Het aantal leerlingen zal afnemen waardoor er in de wijk een aantal schoolgebouwen en indirect ondersteunende voorzieningen, zoals sportaccommodaties, onder druk komen te staan. Het openbaar onderwijs is fors gegroeid en katholieke onderwijs (KPO) kent een afname (uitzondering Klaverweide). Daarnaast hebben nieuwe ontwikkelingen, zoals Moskee en middelbare school (en sporthal) gevolgen voor de wijk. Ze vormen nog geen onderdeel van de wijk Kortendijk, maar uit de interviews blijkt wel dat er aanzet is tot verbinden!